دیوار گذر
دیوار گذر
کتاب دیوار گذر مجموعه‌ای است از پنج داستان کوتاه به نام‌های: دیوار گذر، کارت، حکم، ضرب‌المثل و چکمه‌های هفت فرسخی. زمان این داستان‌ها در فرانسه‌ی تحت اشغال در زمان جنگ جهانی دوم می‌گذرد.
نویسنده در داستان دیوار گذر از استعداد خارق‌ا‌لعاده‌ی یک کارمند ساده می‌گوید که می‌تواند از دیوارها بگذرد. قهرمان داستان در ابتدا استعدادش را به شکل معقولی به‌کار می‌گیرد ولی با گذشت زمان شروع به انتقام‌جویی می‌کند و به سرقت بانک دست می‌زند. یک زندگی ساده‌ی کارمندی با دو رفتار متفاوت. داستان با طنزی تلخ تمام می‌شود.
داستان کارت یکی دیگر از داستان‌های این مجموعه است که در قالب یادداشت‌های روزانه‌ی راوی بازگو می‌شود. کارت داستان جامعه‌ای جنگ‌زده است که در آن برای جیره‌بندی، افرادی که زندگی فعالی ندارند و برای جامعه مفید نیستند به نوعی مرگ، مرگ نسبی، محکوم می‌شوند تا کمکی باشد برای صرفه‌جویی بیشتر. شکل‌گیری بازار سیاه برای کارت‌های جیره‌بندی زندگی و تلاش آدم‌ها برای پیدا کردن کار و ... فضای عجیب و حیرت‌انگیزی را رقم می‌زند.
در داستان حکم نویسنده از جلو کشیدن ساعت‌های تابستان الهام گرفته است تا از این طریق آدم‌های داستان بتوانند اختیار زمان را بدست بگیرند و باعث تغییرات پی‌درپی آن شوند. در این داستان برای رهایی انسان‌ها از کابوس جنگ، زمان به مدت هفده سال به جلو کشیده می‌شود.
ضرب‌المثل برخلاف سایر داستان‌های کتاب ساختاری کاملا واقع‌گرایانه دارد و نظام پدرسالار و زورگو را به سخره می‌گیرد. فضای داستان ـ از این منظر که فرزندان وسیله‌ای هستند برای جبران ناکامی‌های پدر و مادرـ با جامعه‌ی امروزی ما مشابهت زیادی دارد.
چکمه‌های هفت‌فرسخی داستانی واقع‌گراست و نویسنده همراه با نگاهی کنایه‌آمیز، فقر و نابرابری طبقاتی را به نمایش می‌گذارد ولی در پایان، برای نجات قهرمان از غم و اندوه زندگی، به تخیل متوسل می‌شود.
کتاب دیوار گذر با وجود حجم کم، به‌دلیل تنوع موضوع و پرداخت‌های گوناگون، ذهن خواننده را تا مدت‌ها درگیر می‌کند شاید بیشتر از زمانی که صرف خواندن کتاب کرده است!
از ویژگی‌های خوب کتاب، یکی مقدمه‌ی مترجم است که به معرفی نویسنده و آثار او پرداخته است و خواننده‌ی ایرانی را با این نویسنده‌ی نام‌آشنای فرانسوی آشنا می‌کند و دیگری معرفی آثار نویسنده در انتهای کتاب است.
کتاب دیوار گذر در گروه بررسی رمان شورای کتاب کودک تایید شده است.
درباره نویسنده‌ی کتاب دیوار گذر:
مترجم کتاب در مقدمه کتاب درباره‌ی نویسنده چنین می‌نویسد: «مارسل امه نگاه بدبینانه‌ای نسبت به جهان دارد ولی این نگاه به جای منتهی شدن به یاس و پوچی به طنزی سیاه می‌رسد. او با شلاقِ طنز به تمام حماقت‌های جمعی حمله می‌کند. با این حال اهل پند و موعظه نیست و قبل از هر چیز می‌خواهد سرگرم‌مان کند و با درآمیختن واقعیت و خیال ما را از فشار روزمرگی‌ها برهاند.»
مارسل امه (29 مارس 1902- 14 اکتبر 1967) نویسنده‌ی فرانسوی است که آثارش در زمره‌ی بهترین‌های ادبیات داستانی فرانسه هستند. بیشتر کتاب‌های او به فارسی ترجمه شده است. انتظار و دو داستان دیگر، از همین مترجم نیز به فارسی برگردانده شده است.
- کوپن‌های زندگی به قیمت نجومی فروخته می‌شوند... باید این‌طور فرض کرد که مردم فقیر نسبت به زندگی‌شان خسیس‌تر شده‌اند و ثروتمندان حریص‌تر.
- «تصمیم گرفته شد که تمام دنیا هفده سال به جلو برود و همه چیز طوری اتفاق افتاد که انسان‌ها تمام هفده سالی که در طی یک ثانیه گذشته بود را واقعا زندگی کرده‌اند...»
- امروز بالاخره آخرین کوپن زندگی‌ام را مصرف می‌کنم. فردا، در چه تاریخی خواهم بود؟
- باید هنوز منتظر بدبختی بمانند چون جنگ تمامی ندارد؛ درست هم‌چون بدبختی آدمی.
- او می‌داند «دویدن هیچ فایده‌ای ندارد، باید به موقع رفت.» او در «انتظار» است تا شاید «بعضی از شب‌های زمستان، ژان پلِ نقاش گیتارش را بردارد و در دل انزوای پرطنین خیابان نورون پیش رود تا زندانی بی‌نوا را با ترانه‌ای دلداری دهد.»
- اصغر نوری
- مارسل امه
- اصغر نوری
